MIES
Onlangs belde ze nog.
‘Bob, denk je ook niet dat de mensen zo langzaamaan wel
genoeg hebben van al die zangcompetities en weer toe
zijn aan een gezellig avondje amusement’?
‘Hoe kom je daar zo op, Mies?’
‘De BBC, gaat weer ‘Eén van de acht’ opnemen. Voorlopig 2
programma’s als proef en volgens mij is de tijd er ook wel
weer rijp voor, vind je ook niet?’
Zo tuinierden we een beetje door televisieland en
door de golfbewegingen in programma-appreciatie.
Ik vertelde over de nieuwe concepten die ik met Rinke
ontwikkelde voor Polen.
Haar interesse en belangstelling in actualiteit en
ontwikkelingen in programma-maken waren nog net zo
gretig, geïnteresseerd en fris als bij onze eerste
samenwerking in 1962.
Ik was net begonnen bij de Avro als producer-regisseur en
had onder andere een paar programma’s gemaakt, die ik zelf
had geschreven.
Die had ze gezien, (wat op zich niet bijzonder was, omdat
we op de ene zender waarover Nederland beschikte, alles
bekeken) maar ze had er ook iets in gezien, waardoor ze
programmaleider Ger Lugtenburg liet weten, dat ze met die
‘rare’ regisseur ook wel eens een programma wilde maken.
Dat werd: ‘Toonkunst op de Keien’. Een simpel documentair-
achtig programma over straatmuzikanten. Zij deed de
interviews, ik de regie.
Contact is daarna altijd gebleven.
Leen en Mies waren hartstochtelijk geïnteresseerd in maat-
schappelijk-sociale processen. In kunst, ( Leen was met
‘kunstgrepen’ de grondlegger van het kunstprogramma in de
meest pure vorm. Geen pretentieuze Schnicksnack, maar de
symbiose van muziek, een begeesterde presentator en een
sobere, maar zeer indringende beeldvoering) in politiek en
vooral in televisie als vehikel om te duiden en te ontspannen.
Bij dat duiden speelde bij Leen sterk de overtuiging dat
televisie kansen bood om op grote schaal een educatief
perspectief te bieden aan mensen die graag iets wilden
bijleren.
Hij was één van de founding fathers van ‘Teleac’.
(televisie-academie) kortom beide waren in bijna alles
geïnteresseerd en hadden een vriendenkring die dat ook
reflecteerde.
Herinneringen verdringen elkaar om aandacht.
Het is eind 1973. Mies belt.
‘Bob, er is nou zoiets wonderlijks aan de hand.... Ik
begrijp er niks van.’
‘O, wat is er gebeurt’?
Mies vertelt dat ze gebeld was door Rudy Carrell.
Hij gaat ‘Één van de acht’ doen in Duitsland en of Mies
even de draaiboeken van de Nederlandse afleveringen
op wilde sturen.
Ze had gevraagd of er niet eerst even over rechten moest
worden gesproken.
Nou, dat vond Rudy een gekke vraag. Als Mies daar
moeilijk over ging doen, dan kon ze het ook laten.
Rudy’s zuster had bijgehouden wat er in de uitzendingen aan
spelletjes voorbij was gekomen en als Mies niet wilde mee-
werken dan zou hij het daarmee wel doen. Natuurlijk zou het
een stuk prettiger zijn als Mies gewoon even de scripts zou
opsturen, maar gezien haar reactie zou Rudy zich wel
behelpen met de notities van zijn zus.
‘Wat vind je daar nou van?’, vroeg Mies.
We spraken af dat ik er over na zou denken en dat we
elkaar de volgende dag weer zouden spreken.
Die avond belde ik met “Peter Köster’. Een Duitse producent
en goede vriend. Köster’s productiebedrijf heette ‘Agenda’
en had als mede-eigenaar Peter Ustinov. Köster had mij
verteld dat hij met de WDR in onderhandeling was over een
paar documentaires met Ustinov als duider en presentator.
Bij de WDR (de grootste zender van het eerste Duitse net en
de belangrijkste co-producent van Rudy’s programma’s)
was ik kind aan huis. Van ‘Hannes Hoff’ de chef
‘Unterhaltung” en ‘Drama’, kreeg ik, nadat ik hem met onder
andere de personality-shows ‘Dusty’ en ‘Esther-Color’,
prijzen had bezorgd, carte blanche. Dat hielp ook mee
voor een willig oor.
Ik stelde aan Peter Köster voor om hem in naam, de rechten
van ‘Eén van de acht’ voor Duitsland te geven. Hij zou de
programmaleiding van de WDR daarover informeren.
Mochten ze serieuze plannen hebben om met Rudy dat
format te willen produceren, dan moest men bij hem zijn
om over de rechten te onderhandelen.
Köster zou daar niet moeilijk over doen als de WDR hem ook
tegemoet zou kunnen komen met betrekking tot de
documentaires die hij met Ustinov wilde maken.
Dat was het plan.
De volgende dag heb ik dat aan Mies voorgelegd.
’t Leek haar een goed plan en zo is het ook uitgevoerd.
Köster sluisde de onderhandelingen door naar de advocaat
van Mies. De WDR betaalde voor de rechten, sloot een
deal met Köster over de programma’s met Ustinov en Rudy
begon aan een zeer succesvolle serie: ‘Am laufenden Band’.
Nadat de spellen uit de Nederlandse programma’s, door
Rudy verbruikt waren, vond hij dat hij ook geen rechten
meer hoefde te betalen. Waarna betalingen stopten.
Dat is uitgedraaid op een vervelende rechtszaak voor de
WDR. Rudy verloor, Mies won.
Een andere herinnering betreft de comeback als zangeres
van advocaat/rechter Corry Brokken, destijds nog de
echtgenote van René Sleeswijk de man van de “Snip & Snap
revue’s’ en de carrière-engine achter de metamorphose van
het zangeresje Corrie Brokken tot vedette.
Op speciaal verzoek van Siebe van der Zee, de directeur
televisie van de Avro, werden Mies en ik gevraagd om van
de comeback een verrassende, overrompelende show te
maken. Mies als producer en ik als regisseur.
Met veel plezier hebben Mies en ik eraan gewerkt. Een
concept bedacht waarvan wij dachten dat het de comeback
van ‘Brokken’ op een moderne, inventieve manier glans zou
geven en waarvan zowel zangeres als publiek, gelukkig
zouden worden.
Mies maakt een afspraak om het concept aan Corry te
presenteren.
René Sleeswijk (een gentleman) liet ons binnen in de villa
‘Berkenrode’ en nam ons mee naar zijn werkkamer.
Het werd een merkwaardig gesprek.
Hij vroeg ons om het concept aan hem voor te leggen.
Vanzelfsprekend, wilden we dat uit respect en op basis van
courtesy wel doen. Maar al snel bleek, dat hij voor zichzelf
de rol zag weggelegd als senior-producer en doorslaggevende
maatstaf voor vorm en inhoud.
Mies en ik waren verrast. We hebben hem uitgelegd dat bij
het aanvaarden van het project er nimmer is gesproken over
een actieve rol van Sleeswijk. Mies liet hem ook onomwonden
weten, dat we hem met plezier wilden informeren, maar dat
van zijn bemoeienis met het programma, nooit sprake is
geweest. Dat ze gewend is om autonoom te handelen en niet
werkt naar richtlijnen van anderen.
Het werd geen prettig gesprek.
We waren gekomen om Corry ons concept voor te leggen en
waren terecht gekomen in een gesprek over hiërarchie.
Terwijl we beneden met ‘Slees’ in gesprek waren, hoorden we
af en toe heftige geluiden van boven komen.
Verbouwing? Timmerlieden?
Het was Corrie.
Sleeswijk zei dat hij en Corrie in onmin leefden.
Hij beneden, zij boven en dat ze eigenlijk niet met elkaar
communiceerden. Mede daarom zag hij voor zichzelf een
belangrijke taak weggelegd om als ervaren showman,
toezicht te houden op de ontwikkelingen en de voortgang.
Het was ook onmogelijk voor ons zei hij, om met Corrie
te spreken.
Behalve af en toe enig gebonk, waarmee ‘La Brokken’ liet
horen dat ze er was, hebben we haar niet gezien.
We zijn toen maar vertrokken.
Thuis bij Mies, toen nog in Laren, fysiek op een paar
honderd meter afstand van de ‘Villa Berkenrode’ belde Mies
met Siebe van der Zee.
Die vroeg om begrip voor de situatie van Sleeswijk en of
we hem niet op z’n minst het gevoel konden geven, dat hij
belangrijk was.
Dit ging niet meer om een show maar om sociaal tiptoeing
door een licht ontvlambaar echtelijk mijnenveld.
Mies en ik hebben elkaar eens goed aangekeken en uitge-
sproken dat we dit project maar niet moesten doen.
Corrie heeft hier en daar nog wel eens een lied gezongen,
een gastoptreden gedaan, maar een echte comeback is er
nooit van gekomen.
We hadden een ontzettend gezellig eetclubje.
Mies en Leen, Liesbeth List en haar man Robbert, mijn
toenmalige echtgenote en ik.
Met enige regelmaat aten we ofwel bij Leen en Mies,
dan wel bij Liesbeth en Robbert of bij mij.
De tijd heeft veel gaten laten vallen.
Laat op de avond, voorafgaand aan de nacht dat Leen stierf
belt Mies. Een stem met groot ingehouden verdriet maar
scherp en precies formulerend:
‘Bob, het is een aflopende zaak. Zijn wens is dat jij en
Maarten (van Rossem) de enige sprekers zullen zijn bij het
afscheid.
Nou is hij wel nieuwsgierig naar wat je gaat zeggen. Kan jij
dat zo snel mogelijk opschrijven, dan kan Leen het nog even
lezen?’
Pff...!
Met het overlijden van Mies is het laatste televisie-icoon
van het eerste uur verdwenen. Niemand heeft zoveel
bijgedragen aan de Nederlandse televisiecultuur en
veelzijdige programma-ontwikkeling als zij.
Niemand was ook zo belangrijk voor getalenteerde
nieuwkomers. Als ze niks in je zag en je wilde graag
op audiëntie dan vond ze dat zonde van haar tijd.
Maar zag ze wel iets in je dan was ze ook volledig
committed.
Het is niet alleen de vorstin die is overleden, maar
met haar is ook een bron van inspiratie verdwenen
en een tijdperk afgesloten.
De Wereld draait door!
Vluchtig en in snippets.
..en nu?
Leen en Mies
eigenlijk
onafscheidelijk
maar in mijn geest
weer samen!
..en dat is bij dit droevige afscheid
een troostende gedachte.
28.2.’18
